Caenorhabditis elegans Een kleine rondworm met grote invloed.
Met het blote oog kun je Caenorhabditis elegans, of C. elegans, nauwelijks zien. Deze kleine rondworm wordt namelijk niet groter dan 1 mm. Toch is hij zeer belangrijk, vooral voor wetenschappelijk onderzoek.
Wat is Caenorhabditis elegans?
C. elegans is een vrijlevende rondworm die voorkomt in de bodem, voornamelijk in gematigde klimaten. Hoewel hij met het blote oog nauwelijks te zien is, heeft hij de harten van wetenschappers over de hele wereld veroverd. Door zijn eenvoudige lichaamsbouw en korte levenscyclus is hij een van de meest onderzochte organismen in genetica en neurowetenschappen.
Waarom is C. elegans zo belangrijk?
Sinds zijn ontdekking in 1900 heeft C. elegans zich ontwikkeld tot een modelorganisme in de biomedische wetenschap. Het diertje heeft slechts 959 cellen, maar veel van zijn processen lijken op die van de mens, waaronder de manier waarop zijn zenuwstelsel functioneert en hoe zijn cellen zich ontwikkelen. Hierdoor heeft onderzoek met C. elegans geleid tot belangrijke doorbraken in ons begrip van genetica, veroudering en zelfs ziektes zoals kanker.
Wetenschappelijke doorbraken
In 2002 werd de Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde uitgereikt aan drie onderzoekers die C. elegans gebruikten om de genetische basis van celdood te bestuderen. Deze kennis is cruciaal geworden voor de behandeling van allerlei aandoeningen bij de mens. En het stopt daar niet: van het ontrafelen van het menselijk genoom tot het begrijpen van neurologische aandoeningen, C. elegans speelt een sleutelrol in baanbrekend onderzoek.
Twee geslachten
Caenorhabditis elegans kent twee geslachten: hermafrodiet en mannelijk. De hermafrodieten hebben zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsdelen. Zij hebben dus geen mannen nodig om hun eieren te bevruchten. Ze maken al in een vroeg stadium zelf sperma aan en slaan dit op in hun lichaam. Ondanks dat de hermafrodieten hun eigen eieren kunnen bevruchten, laten ze deze taak het liefst aan een mannetje over. Dit zorgt namelijk voor genetische variatie en is dus evolutionair voordelig. Het probleem is alleen dat maar 0,1% van alle C. elegans mannelijk is.
Meer leren over microben?
C. elegans is slechts één van de vele microben die in ARTIS-Micropia te zien zijn. Elk van deze microscopische organismen speelt een eigen, unieke rol in de wereld. Kom langs en ontdek ze allemaal!