Slijmzwam Physarum polycephalum
De slijmzwam is een eencellig organisme, maar wel één die je gewoon met het blote oog kunt zien, bijvoorbeeld in een vochtig bos op een boomstronk.
Wat is een slijmzwam?
Deze gele slijmzwam is een ‘amoebozoa’ en die staat bekend om zijn bewegelijkheid. Letterlijk vertaald uit het Latijns betekent Physarum polycephalum ‘meerdere hoofden’. Al deze ‘hoofden’ bestaan uit één enkele cel met super veel celkernen die samenwerken en van vorm kunnen veranderen. Dit unieke organisme doet dat om te zoeken naar een voedselrijk hapje.
Hersenloze slimmerik
Hoewel hersenloos heeft de slijmzwam in allerlei testopstellingen staaltjes van ‘slim’ gedrag laten zien. In een doolhof waar op twee plekken voedsel was neergelegd, veranderende het zo van vorm dat het de kortste route naar het voedsel wist te nemen. De slijmmassa reageert vooral op chemische signalen, en ‘weet’ zich bijvoorbeeld ook nog te herinneren of het al ergens geweest is. Dat zien we omdat het die plek mijdt. Toch wel bijzonder voor een hersenloos wezen.
Speurneus
Maar hoe weet de slijmzwam waar zijn voedsel ligt? De Physarum polycephalum groeit namelijk niet zomaar in een willekeurige richting en hoopt op het beste. Net zoals wij versgebakken brood kunnen ruiken, kan de eencellige amoebozoa dat ook. Aan de buitenkant heeft de slime mold receptoren. Dit zijn extreem kleine eiwitten die geurstoffen vangen en vervolgens een signaal afgeven. Dan hoeft de slijmzwam alleen nog maar zijn ‘neus’ te volgen!
Meer leren over microben?
In ARTIS-Micropia kun je zien hoe de Physarum polycephalum met gemak een doolhof doorloopt, op zoek naar die overheerlijke havervlok. Kom langs en ontdek nog veel meer fascinerende microben in het museum.