Ik zie ik zie wat jij niet ziet en het is groen
Welke mooie platanen zie jij op weg naar de supermarkt? Staan de plantjes in het plantsoen om de hoek er goed bij? Of kunnen ze wel wat extra liefde gebruiken? Geen idee? Dat is niet zo gek. Veel mensen merken de aanwezigheid van planten om hun heen niet meer op. Dit fenomeen wordt ook wel plantenblindheid genoemd.
De groene wereld om ons heen
Mike Willemse is medewerker Groote Museum en Bioloog. Zijn groene hart gaat uit naar alles wat leeft, daar horen planten ook bij. Hij organiseert geregeld samenkomsten over plantenblindheid met het doel bezoekers bewust te maken van hun relatie met de groene wereld om ons heen.
Wat is plantenblindheid?
‘Plantenblindheid is een manier van denken, waarbij mensen de neiging hebben planten niet te zien of te negeren. Het fenomeen is tweeledig. Aan de ene kant geeft het aan dat we steeds meer loskomen van de natuur en specifiek van het plantenrijk. Hierdoor hebben we vaak niet meer door wat planten nou eigenlijk allemaal voor ons doen. Aan de andere kant gaat plantenblindheid over een stukje kennis wat verloren gaat. Soortenkennis ontbreekt bij de meeste mensen. Weet jij de verschillende plantensoorten in jouw achtertuin wel te benoemen?’
Kun je plantenblindheid verklaren?
‘Het is heel goed te verklaren dat we het groen om ons heen niet altijd registreren. In een groene massa is het lastig om een enkel soort te herkennen, tenzij deze er met felle kleuren uitspringt. Een grasveld wordt veelal als één geheel gezien, terwijl er makkelijk 60 soorten gras kunnen leven op een uitgestrekte weide. Daarnaast is het ook evolutionair makkelijk te verklaren dat we planten niet zo gemakkelijk opmerken. Over het algemeen vormen ze namelijk geen bedreiging voor ons. Zelfs als planten giftig zijn, hoeven we ze niet per se te vrezen. Ze kunnen ons immers niet bespringen of achtervolgen, zoals diersoorten dat wel doen.’
Waarom is waardering voor planten belangrijk?
‘Kijk eens om je heen, je ziet overal planten. In het Groote Museum loop je over een houten vloer, ’s morgens geniet je wellicht van een kopje koffie; alles wat je gebruikt en consumeert is te herleiden tot plantaardig materiaal. Zelfs fossiele brandstoffen zijn ooit, miljoenen jaren geleden, plantaardig materiaal geweest. We bouwen op planten, letterlijk en figuurlijk. We zijn heel erg gewend geraakt aan het gebruik van planten, maar laten we niet vergeten dat we compleet afhankelijk van ze zijn. Door ons meer bewust te worden van het nut van planten, gaan we ze ongetwijfeld meer waarderen. Hopelijk zorgt deze relatie ervoor dat we beter zorg voor ze gaan dragen.’
Hoe draagt jouw samenkomst bij aan de waardering voor planten?
‘Tijdens de samenkomst gaan we samen kijken naar Karel, onze grote Philodendron. Als we deze plant een persoonlijkheid geven, gaan we ons dan ook met hem verbinden? Het is een experiment waard!’
‘Het is niet mijn missie om je meteen een volledig groen hart toe te dragen. We beginnen klein. Na de samenkomst wil ik je graag uitdagen om verbinding te zoeken met één specifieke plant. Denk hierbij aan een boom in je achtertuin of de kamerplant in je woonkamer.’
Met een nieuwe blik naar de wereld kijken
En wie weet rijd je dan met een compleet nieuwe blik naar de supermarkt. Je ziet binnenkort de knopjes verschijnen op de Magnolia en Kweepeer. Wat staan ze er mooi bij! In de zomer kijk je omhoog naar het dikke dek van bladeren en ben je dankbaar voor de schaduw die de Eik verschaft. ‘En als je dan zo geniet van alles wat de natuur te bieden heeft, ga je er misschien ook net even een stukje bewuster mee om.’
De samenkomst van Mike Willemse is wekelijks op verschillende tijdstippen te volgen.