Probiotische neusspray wint Micropia Microbiome Award 2025

Wist je dat twee derde van al het leven op aarde uit microben bestaat? Deze microscopisch kleine organismen zijn overal: van de diepste oceanen tot de hoogste bergtoppen. Ook jouw lichaam is een thuis voor miljarden microben. Een bekend voorbeeld is het darmmicrobioom, waar zo’n halve kilo micro-organismen helpt bij de vertering van voedsel.

Maar ook leven er microben op je huid, in je mond en in je neus. Gelukkig zijn dit meestal onschadelijke soorten, en sommige zijn zelfs gunstig voor je gezondheid. Ze helpen bijvoorbeeld je immuunsysteem te trainen en vormen een natuurlijke barrière tegen ziekteverwekkers.

De Micropia Microbiome Award

Elk jaar wordt de Micropia Microbiome Award uitgereikt aan het einde van de cursus ‘The Human Microbiome in Health and Disease’, georganiseerd door Micropia-hoogleraar Remco Kort voor studenten van de Vrije Universiteit en verdere geïnteresseerden. Tijdens deze cursus leren de deelnemers alles over het menselijk microbioom en verstoringen daarvan. Aan het einde van de cursus presenteren de studenten een onderzoeksvoorstel en product dat zich richt op de balans van ons microbioom. Het beste onderzoeksvoorstel wordt beloond met de Micropia Microbiome Award en de kans om onderzoek voor het product daadwerkelijk op te starten met een geldbedrag van 1000 euro. Dit jaar heeft Anne van den Hondel de prijs bemachtigd met een onderzoeksvoorstel voor een probiotische neusspray om middenoorontsteking te voorkomen.  

Middenoorontsteking

Middenoorontstekingen komen veel voor bij jonge kinderen: 80% van de kinderen onder de vijf jaar krijgt ermee te maken. De ontsteking begint vaak in de neusholte en breidt zich uit naar de neuskeelholte, het bovenste deel van de keel achter de neus. Vervolgens kan ook de buis van Eustachius, die het middenoor met de keelholte verbindt, ontstoken raken.

Door deze ontsteking ontstaat een onderdruk in het middenoor, waardoor slijm en bacteriën worden aangezogen. Dit leidt tot een infectie die meestal wordt veroorzaakt door bacteriën zoals Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae en Moraxella catarrhalis. Deze vorm van middenoorontsteking staat bekend als Acute Otitis Media (AOM), ofwel middenoorontsteking.

Het onderzoek

Vaak worden middenoorontstekingen nog behandeld met antibiotica. Dit gaat regelmatig gepaard met bijwerkingen en risico op antibioticaresistente bacteriën. Daarom is er behoefte aan nieuwe, effectieve behandelmethoden. In haar onderzoeksvoorstel richt Anne zich op drie bacteriesoorten die van nature voorkomen in een gezond middenoor en neuskeelholte: Dolosigranulum pigrum, Corynebacterium accolens en Corynebacterium pseudodiphtheriticum. In haar studie wil ze onderzoeken of een neusspray die deze levende bacteriën bevat, de hoeveelheid middenoorontstekingen kan verminderen.

Om dit te onderzoeken stelt ze een studie voor onder 100 kinderen die regelmatig last hebben van middenoorontstekingen. De helft van hen zullen de probiotische neusspray krijgen, en de andere helft een placebo. Vervolgens zullen elke vier weken neusuitstrijkjes genomen worden. Hiermee kunnen de microben die op dat moment in de neus van het kind leven, in kaart gebracht worden.

Als door de neusspray, en een toename van gunstige bacteriën in de neusholte, de hoeveelheid onstekingen afneemt, zou deze neusspray een goede preventieve behandeling kunnen zijn voor middenoorontsteking. Hierdoor zullen kleine kinderen minder klachten hebben, maar ook minder vaak antibiotica nodig hebben. Dit helpt op lange termijn om te voorkomen dat bacteriën resistent worden voor antibiotica, een steeds groter probleem in de gezondheidszorg.

De Micropia Microbiome award wordt mede mogelijk gemaakt door Yakult.