Enterococcus faecalis: vriend of vijand?
Enterococcus faecalis, een bacterie die in de darmen van zoogdieren leeft, speelt een belangrijke rol in het menselijk lichaam. Maar hoe zit dat precies? En wat maakt deze bacterie zowel nuttig als een mogelijke bedreiging?
Wat is Enterococcus faecalis?
Enterococcus faecalis is een bacterie die van nature voorkomt in het maagdarmkanaal van zoogdieren, inclusief mensen. De naam betekent letterlijk “inwendige bol in ontlasting,” wat verwijst naar de plek waar deze bacterie vaak wordt aangetroffen. Hoewel Enterococcus faecalis ook in de grond en het water kan voorkomen, speelt het vooral een rol in het verteren van voedsel in ons lichaam.
Wat doet Enterococcus faecalis?
Deze bacterie voedt zich met suikers, glycerol en andere stoffen in onze darmen en helpt ons voedsel te verteren. Een van de meest fascinerende dingen die Enterococcus faecalis doet, is het produceren van vitamine B12 (cobalamine). Deze vitamine is essentieel voor de aanmaak van rode bloedcellen en het functioneren van het zenuwstelsel. Hoewel de bacterie vitamine B12 aanmaakt, kunnen mensen deze alleen in de dunne darm opnemen. Daarom kan de door Enterococcus faecalis geproduceerde vitamine helaas niet direct door ons lichaam worden benut. Toch speelt deze bacterie een belangrijke rol in ons microbioom.
Enterococcus faecalis buiten het lichaam
Enterococcus faecalis is niet alleen nuttig in onze darmen, maar ook daarbuiten. Een voorbeeld hiervan is de hop, een vogelsoort die deze bacterie gebruikt om haar eieren te beschermen. De bacteriën in de geurklier van de hop produceren bacteriocine, een eiwit dat andere schadelijke bacteriën doodt en zo de eieren beschermt tegen infecties.
Vitamine B12 en het dierlijke rijk
Bij sommige dieren, zoals herkauwers, werkt het systeem anders. Zo kunnen bijvoorbeeld anoa's, die in ARTIS-Park te zien zijn, vitamine B12 opnemen dankzij de microben in hun pens. Dit verklaart waarom sommige dieren hun eigen uitwerpselen eten (coprofagie) om voedingsstoffen opnieuw op te nemen. Voor ons, mensen, betekent het dat we afhankelijk zijn van voedselbronnen zoals vlees of zuivel om aan onze vitamine B12 te komen.
Een hulpvolle huisgenoot of een bedreiging?
Hoewel Enterococcus faecalis van nature in onze darmen voorkomt en ons helpt bij de vertering van voedsel, zijn sommige stammen van deze bacterie resistent tegen antibiotica. Dit kan problematisch zijn, vooral wanneer deze resistente bacteriën via insecten zoals huisvliegen worden verspreid. Een bekende gevaarlijke stam is de Vancomycine-resistente Enterococcus (VRE), die moeilijk te behandelen is.
Vriend of vijand?
Enterococcus faecalis is een fascinerende bacterie die zowel nuttig als schadelijk kan zijn. Deze inwoner van ons microbioom helpt ons voedsel te verteren en produceert essentiële vitamines, maar bepaalde stammen kunnen ook ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken. Onderzoek naar de positieve en negatieve kanten van deze bacterie blijft belangrijk, zowel voor het begrijpen van ons microbioom als voor het bestrijden van resistente bacteriën.